Na een strijd van drieëneenhalf jaar werd het verzoek om euthanasie ingewilligd voor een lichamelijk gezonde vrouw. Dit heeft een diep emotioneel en controversieel debat op gang gebracht.
Euthanasie, het doelbewust beëindigen van een leven om pijn en lijden te verlichten, is (en blijft) een polariserende kwestie, die van alle kanten sterke meningen oproept.
Dus toen het nieuws bekend werd dat het verzoek van de 29-jarige Zoraya ter Beek om haar leven te beëindigen was ingewilligd, trok dit veel aandacht. Mensen waren nogal verdeeld – vooral omdat ze niet lijdt aan een terminale lichamelijke ziekte.
Euthanasie of geassisteerd sterven ligt gevoelig
In reactie op de beslissing van Ter Beek zei iemand op X: “Dit is misschien gemeen om te zeggen, maar deze vrouw denkt alleen aan zichzelf en zou hulp moeten zoeken. De dierbaren die ze achterlaat zullen er erg onder lijden. Dit zijn maar een paar dingen die ze zullen moeten doorstaan:
PTSS
Schuld
Schaamte
Traumatische nasleep
Tegenstrijdige emoties.”
Iemand anders zei: “Mensen moeten in staat worden gesteld om hun leven te beëindigen op hun eigen voorwaarden, zonder oordeel of stigma. Hun lichaam, hun keuze.”
Aanvraag geassisteerd sterven ingewilligd
Ter Beek – ooit aspirant-psychiater – lijdt aan autisme, depressie, angst, trauma en borderline persoonlijkheidsstoornis (BPD), zoals de New York Post meldde. Ze heeft toestemming gekregen voor geassisteerd sterven vanwege haar diepe geestelijke lijden.
Haar recente goedkeuring voor hulp bij zelfdoding volgt op een langdurig proces van drieëneenhalf jaar, in overeenstemming met de Nederlandse Wet Levensbeëindiging op verzoek en Hulp bij Zelfdoding. Deze wet werd in 2001 goedgekeurd en trad in 2002 in werking, aldus de World Federation of Right to Die Societies.
Hoewel geassisteerd sterven vanwege psychiatrische aandoeningen zeldzaam is in Nederland, is er een geleidelijke toename van dergelijke gevallen. In 2023 was 1,5% van de sterfgevallen door euthanasie te wijten aan psychisch lijden, tegenover slechts twee gevallen in 2010 op een totaal van 9.068 sterfgevallen, zoals The Guardian rapporteerde.
Strikte regels
Ter Beek – die ervoor heeft gekozen om haar leven te beëindigen in het huis dat ze deelt met haar partner – erkende de controversiële aard van geassisteerd sterven, vooral als het gaat om geestesziekten. Ze benadrukte echter dat er strenge regels zijn in Nederland, die ervoor zorgen dat alleen mensen die ondraaglijk lijden zonder hoop op verbetering in aanmerking komen voor geassisteerde dood.
“Mensen denken dat als je geestelijk ziek bent, je niet helder kunt denken en dat is beledigend. Ik begrijp de angst die sommige gehandicapten hebben over geassisteerd sterven en de zorgen dat mensen onder druk worden gezet om te sterven. Maar in Nederland hebben we deze wet al meer dan 20 jaar. Er zijn echt strikte regels en het is echt veilig,” vertelde ze aan The Guardian.
Ter Beek’s worsteling met geestelijke gezondheidsproblemen begon al vroeg in haar leven en verergerde na verloop van tijd, ondanks verschillende behandelingen, waaronder therapie, medicatie en elektroconvulsietherapie (ECT).
Behandelingen hielpen niet
Ondanks haar inspanningen kwam ze op een punt waar verdere behandeling zinloos leek, wat haar deed besluiten om begeleid sterven te zoeken.
“In therapie leerde ik veel over mezelf en over verwerkingsmechanismen, maar het loste de belangrijkste problemen niet op. Aan het begin van de behandeling begin je hoopvol. Ik dacht dat ik beter zou worden. Maar hoe langer de behandeling duurt, hoe minder hoop je begint te krijgen,” vertelde Ter Beek.
“In augustus 2020 was ik klaar met ECT en na een periode van accepteren dat er geen behandeling meer was, heb ik in december van dat jaar een aanvraag ingediend voor begeleid sterven. Het is een lang en ingewikkeld proces. Het is niet zo dat je op een maandag begeleid sterven aanvraagt en vrijdag dood bent.” Ter Beek legde uit dat ze lange tijd op een wachtlijst stond voor een beoordeling, omdat er zo weinig artsen bereid zijn om bij het proces betrokken te zijn.
Ze onthulde dat ze nooit aan haar beslissing heeft getwijfeld en voegde eraan toe: “Ik heb me schuldig gevoeld – ik heb een partner, familie en vrienden en ik ben niet blind voor hun pijn. En ik heb me bang gevoeld. Maar ik ben absoluut vastbesloten om ermee door te gaan.
“Ik heb me schuldig gevoeld. Ik heb me bang gevoeld”
“Elke arts zegt in elk stadium: ‘Weet je het zeker? Je kunt op elk moment stoppen. Mijn partner is bij de meeste gesprekken aanwezig geweest om me te steunen, maar verschillende keren is hem gevraagd om weg te gaan zodat de artsen er zeker van konden zijn dat ik vrijuit sprak.”
Ondanks de negativiteit waarmee ze te maken heeft gehad sinds ze met haar verhaal naar voren is gekomen, blijft ze vastberaden in haar beslissing en vindt ze opluchting in het vooruitzicht dat er een einde komt aan haar lijden.
Ondertussen is Zoraya vredig ingeslapen afgelopen dinsdag 22 mei, vergezeld door haar vriend en levenspartner.
We hopen dat Zoraya nu uiteindelijk de rust heeft waar ze zo lang op heeft gewacht.
LEES OOK:
- Moeder pleegt zelfmoord, 9 dagen na bevalling van tweeling – man wil aandacht voor postpartum depressie
- Jongetje (5) overleeft brute aanval door twee honden, alleen om daarna ‘monster’ te worden genoemd door voorbijgangers