Van ziekelijk naar verbluffend: de polio-overlevende die een Hollywood-icoon werd

Cyd Charisse kon alles: zingen, acteren en dansen als een godin.

En haar benen? Absoluut legendarisch.

Ze stond symbool voor gratie, elegantie en pure fysieke kunstzinnigheid tijdens de gouden eeuw van Hollywood.

Een mager en ziekelijk meisje

Vrouwen als Cyd Charisse zullen altijd herinnerd worden om hun bijdragen aan het witte doek. Het is bitterzoet om acteurs en actrices uit dat gouden tijdperk te zien overlijden, omdat die tijd echt een niveau van talent liet zien dat we misschien nooit meer zullen zien.

De schoonheid uit Texas belichaamde pure klasse – een echte dame, gracieus, vriendelijk en moeiteloos mooi.

Met haar lange, gebeeldhouwde benen, betoverende blik en moeiteloze beheersing van de dansvloer veroverde Cyd Charisse haar plaats onder de grootste dansers van Hollywood, schouder aan schouder met legendes als Fred Astaire en Gene Kelly.

Toch was haar weg naar roem verre van gemakkelijk, en het verhaal van haar leven is even boeiend als de rollen die ze op het witte doek tot leven bracht.

Cyd Charisse, circa 1950 / Silver Screen Collection / Getty Images

Charisse werd op 8 maart 1922 geboren als Tula Ellice Finklea in Amarillo, Texas. Ze kreeg al vroeg te maken met tegenslagen en was een ziekelijk kind. Haar bijnaam, ‘Sid’, kwam van haar oudere broer, die moeite had met het uitspreken van ‘Sis’. Later paste producent Arthur Freed deze naam aan tot de spelling die we vandaag de dag kennen: ‘Cyd’.

Nadat ze als kind door polio verzwakt was geraakt, schreven Cyds ouders haar in voor balletlessen om haar lichaam te versterken.

“Ik was mager en het leek me een goede manier om sterker te worden”, zei ze.

De therapie leidde tot een levenslange passie voor dans en bepaalde het verloop van haar toekomst.

Haar magnetische uitstraling op het scherm

Tegen de tijd dat ze een tiener was, had Tula’s talent al de aandacht getrokken van vooraanstaande dansdocenten. Ze verhuisde naar Los Angeles om bij Adolph Bolm te studeren en volgde later opleidingen in Londen en Parijs, waar ze haar vakmanschap aanscherpte aan prestigieuze balletscholen. In deze periode experimenteerde ze met artiestennamen. Eerst nam ze de naam “Felia Sidorova” aan om haar Russische balletpersonage te benadrukken, maar uiteindelijk koos ze voor “Cyd Charisse”, een combinatie van haar bijnaam uit haar kindertijd en haar getrouwde achternaam.

Charisse’s eerste stappen in de filmwereld waren eerder op het gebied van dans dan van dialoog. Ze verscheen, zonder vermelding in de credits, als balletdanseres in Something to Shout About (1943) en bleef kleine rollen spelen als achtergronddanseres. Maar haar zelfverzekerdheid, schoonheid en magnetisme op het scherm bleven niet onopgemerkt.

Archive Photos / Getty Images

MGM zag haar potentieel en nam haar onder contract in een periode waarin studio’s hun eigen danssterren cultiveerden. Hoewel ze aanvankelijk in kleine films speelde, stond ze in de schijnwerpers toen ze samen met Gene Kelly danste in Ziegfeld Follies (1945). Zelfs in een korte rol trokken haar vloeiende bewegingen en natuurlijke chemie met Kelly de aandacht.

Haar doorbraak kwam in Singin’ in the Rain (1952). Hoewel ze geen enkele zin sprak, werd haar optreden in de “Broadway Melody”-scène, gekleed in een glinsterende groene jurk met haar donkere haar en schijnbaar eindeloze benen, een van de meest iconische scènes uit de musicalfilmgeschiedenis.

Fred Astaire of Gene Kelly?

Charisse zei vaak dat ze met bewegingen emoties beter kon overbrengen dan met woorden. Ze was 1,68 meter lang, maar met hakken en lange kousen zag ze er statig uit en bewoog ze zich met opmerkelijke elegantie. Haar onberispelijke gelaatstrekken en glanzende zwarte haar droegen alleen maar bij aan haar aura van perfectie.

Haar samenwerking met Fred Astaire in The Band Wagon (1953) was een voorbeeld van deze filosofie. Hun dansscène “Dancing in the Dark” toonde haar perfecte mix van subtiliteit, romantiek en technische precisie, wat haar de lof van Astaire opleverde als “beautiful dynamite” (prachtige dynamiet).

Oscar Levant, Cyd Charisse, Jack Buchanan, Fred Astaire, and Nanette Fabray in The Band Wagon (1953) / Wikipedia Commons

In tegenstelling tot veel dansers die puur op snelheid of technische vaardigheid vertrouwden, combineerde Charisse balletelegantie met expressief drama. Haar beheersing van jazz, moderne en klassieke dansstijlen maakte haar veelzijdig. En toen haar werd gevraagd of ze liever met Fred Astaire of Gene Kelly danste, antwoordde Cyd Charisse:

“Ik zou zeggen dat zij de twee grootste dansers waren die ooit op het witte doek te zien waren. Ze hebben allebei een unieke stijl en het is een genot om met hen te werken. Maar het is alsof je appels met peren vergelijkt – ze zijn allebei even geweldig.”

Cyd Charisse’s echtgenoot

Buiten het scherm stond ze bekend om haar professionaliteit en discretie, en hield ze zich verre van de beruchte Hollywood-feestjes. Haar focus op haar vak leverde haar enorm veel respect op van zowel collega’s als choreografen.

Toen de gouden eeuw van de filmmusicals in de jaren zestig ten einde liep, stapte Charisse over naar televisie- en theaterwerk. Ze trad op als gast in variétéshows en speelde in Broadway-producties zoals Grand Hotel in de jaren negentig. Ze toerde ook met haar man in een nachtclubact, waarmee ze bewees dat haar gratie en talent het publiek zelfs toen ze al in de zeventig was nog kon betoveren.

Getty Images

Haar bijdragen werden formeel erkend toen ze in 2006 de National Medal of Arts ontving van president George W. Bush, samen met een eredoctoraat van de University of North Carolina School of the Arts.

Cyd Charisse trouwde in 1948 met zanger Tony Martin, een huwelijk dat meer dan zes decennia duurde tot aan haar overlijden. Ze ontmoetten elkaar op klassieke Hollywood-wijze.

“Hij had een agent, Nat Goldstone, en ik had dezelfde agent. Nat stelde me voor aan Tony, en toevallig draaide er een populaire buitenlandse film in de stad die iedereen graag wilde zien. Hij nodigde me uit om met hem mee te gaan, en zo zijn we met elkaar gaan daten”, vertelde Cyd in een interview met Television Academy.

Toen het noodlot toesloeg

Samen kregen ze één kind, en Charisse had ook een zoon uit een eerder huwelijk. Ondanks haar glamoureuze imago bleef haar privéleven grotendeels privé, stabiel en vrij van schandalen – een zeldzame prestatie in Hollywood.

Maar op 25 mei 1979, aan het begin van het Memorial Day-weekend, werd de familie van Cyd Charisse getroffen door een tragedie toen American Airlines-vlucht 191 net buiten Chicago neerstortte.

De vlucht, van O’Hare naar L.A., verloor kort na het opstijgen een motor en stortte neer in een woonwagenpark in Des Plaines, Illinois, waarbij alle 258 passagiers, 13 bemanningsleden en twee mensen op de grond omkwamen.

Onder de slachtoffers bevond zich Sheila Charisse, de 36-jarige vrouw van Nico Charisse, de zoon van Cyd uit haar eerste huwelijk.

Wikipedia Commons / Michael Laughlin

De crash was de dodelijkste civiele vliegtuigramp in de geschiedenis van de VS vóór 9/11 en schokte het vertrouwen van het vliegende publiek in de DC-10. Het vliegtuig werd al snel grotendeels gedegradeerd tot vrachtdienst, waar het nog steeds zowel binnenlands als internationaal dienst doet. Tegenwoordig is het enige monument voor de 273 slachtoffers een verweerde banner in de buurt van de crashlocatie – een stille herinnering aan die verschrikkelijke dag.

Nico Charisse, de echtgenoot van Sheila, had een unieke Hollywood-opvoeding. Hij werd geboren als zoon van Cyd Charisse en haar eerste echtgenoot, Nico Charisse Sr., een veel oudere dansleraar, en werd praktisch geadopteerd door Tony Martin nadat Martin in 1948 met Cyd trouwde. Met een nieuwe halfbroer, Tony Martin Jr., en liefhebbende, gezonde ouders groeide Nico Jr. op in een stabiel, drama-vrij Hollywood-gezin – iets wat zeldzaam was in de industrie.

Eind jaren zestig ontmoette Nico Sheila Marie Snodgrass. Ze trouwden en het leven leek veelbelovend. Nico was in 1977 net toegelaten tot de California Bar en begon zijn carrière als advocaat. Maar slechts twee jaar later werd de wereld van het gezin verwoest toen Sheila omkwam bij de crash van vlucht 191.

De ramp kostte niet alleen levens, maar liet ook een onuitwisbare indruk achter op Cyd Charisse en haar familie – een hartverscheurende herinnering dat zelfs degenen die omringd zijn door Hollywood-glamour niet gespaard blijven van tragedie.

Cyd Charisse doodsoorzaak

Cyd Charisse overleed op 17 juni 2008 op 86-jarige leeftijd aan de gevolgen van een hartaanval.

Hoewel haar overlijden het einde van een tijdperk betekende, blijft haar invloed dansers en artiesten over de hele wereld inspireren.

Haar nalatenschap reikt verder dan de films waarin ze speelde – ze gaf een nieuwe betekenis aan wat het betekende om een vrouwelijke danseres in Hollywood te zijn. Ze was nooit alleen maar een ondersteunende aanwezigheid; ze werd vaak het emotionele en visuele middelpunt van haar films, waarbij ze atletisch vermogen, gratie en expressief kunstenaarschap combineerde.

Tientallen jaren later zijn zowel het publiek als critici nog steeds onder de indruk van haar optredens.

Silver Screen Collection/Getty Images

Of het nu gaat om het sensuele zelfvertrouwen dat ze uitstraalde in Singin’ in the Rain of de romantische verfijning van The Band Wagon, Cyd Charisse blijft een blijvend icoon – een artieste wiens taal beweging was en wiens nalatenschap blijft voortleven. Deel dit verhaal om haar te eren.

LEES MEER

 

Lees meer over ...