Op een moment dat de plechtigheid van de Vaticaanse traditie doorbrak, veroverde een stille liefdesdaad wereldwijd harten.
Op 23 april, toen duizenden mensen door de Sint-Pietersbasiliek stroomden om afscheid te nemen van paus Franciscus, trad één persoon buiten de lijntjes.
Ze was geen hoogwaardigheidsbekleder of politicus. Ze was een non – de 81-jarige zuster Geneviève Jeanningros – en ze was er niet alleen om haar respect te betuigen.
De afbeelding van zuster Jeanningros die zwijgend naast de kist van de paus stond, met tranen in haar ogen en een groene rugzak over haar schouder, ging snel viraal. Terwijl geestelijken en nabestaanden zich aan het strikte Vaticaanse protocol hielden, bleef ze hangen – ze brak het protocol, maar niet het geloof.
Een vriendschap gesmeed in mededogen
Paus Franciscus, geboren als Jorge Mario Bergoglio, overleed op Paasmaandag 21 april op 88-jarige leeftijd aan een beroerte, zo bevestigde het Vaticaan.
Binnen 24 uur bezochten meer dan 48.000 mensen zijn kist. Maar niemand maakte zo’n grote indruk als zuster Jeanningros.
Haar naam is misschien niet algemeen bekend, maar haar band met de overleden paus is diep. De twee ontmoetten elkaar meer dan veertig jaar geleden, toen Franciscus aartsbisschop van Buenos Aires was.
Beiden wijdden zich aan de vergetenen in de maatschappij – daklozen, transgenders, circusartiesten en terminaal zieken. Hun vriendschap, gebaseerd op gedeelde waarden en wederzijds respect, bleef bestaan, zelfs nadat Bergoglio leider van de katholieke kerk was geworden.
“Dat is oprechte pijn”, schreef een gebruiker na het zien van de video van zuster Jeanningros die stilletjes naast de kist huilde. “Dit is een historisch moment.”
Woont in een bescheiden woonwagen
Zuster Jeanningros, geboren in Frankrijk maar opgegroeid in Argentinië, behoort tot de Kleine Zusters van Jezus, een orde die bekendstaat om haar leven te midden van en dienstbaarheid aan gemarginaliseerde gemeenschappen. Jarenlang woonden zij en medezuster Anna Amelia Giachetto in een bescheiden woonwagen aan de rand van Rome, waar ze de verstotenen van de maatschappij hielpen.
Elke woensdag bezocht ze paus Franciscus – soms nam ze gasten van de straat mee om hem te ontmoeten. De paus, die nooit een ceremonieel persoon was, heette hen altijd welkom. Vaak nodigde hij hen uit om te blijven lunchen.
Verlies was haar ook niet vreemd. Haar tante, Léonie Duquet, een Franse non, werd tijdens de Vuile Oorlog ontvoerd en vermoord door de militaire dictatuur van Argentinië.
Paus Franciscus, zelf de zoon van Italiaanse immigranten in Argentinië, begreep haar verdriet en stond haar daarin bij.
Liefde boven protocol
Velen gingen er aanvankelijk van uit dat zuster Jeanningros het Vaticaanse protocol had getrotseerd door buiten de rij te treden om de kist te naderen. In werkelijkheid had ze stilletjes speciale toestemming gekregen – een zeldzame eer die niet wordt toegekend aan kardinalen of staatshoofden, maar aan iemand wiens band met de paus de rang overstijgt.
Foto’s tonen haar tussen de menigte – bescheiden, gekleed in een eenvoudige outfit en een rugzak. Maar op dat moment naast de kist vertegenwoordigde ze iets diepzinnigs: een leven doorgebracht in stille devotie, een vriendschap die niet gebaseerd was op politiek, maar op een doel.
Een aangrijpende foto toont de paus en zuster Jeanningros samen lachend tijdens een buitenevenement, stralend van vreugde. In een andere zegenen ze een standbeeld op een circusfestival – beiden liefhebbers van het circus, geloofden ze in de opbeurende kracht ervan.
Haar laatste bezoek aan het Vaticaan deze week was geen routine. Het was een afscheid.
Bleek anders te zijn
“Ze benaderde haar vriend zoals elke woensdag”, reflecteerde een gebruiker. “Deze ontmoeting bleek echter anders te zijn. Ze kwam om afscheid te nemen, in de hoop hem in het eeuwige leven weer te zien.”
In een kerk die vaak bekritiseerd wordt om haar rigiditeit, stonden zuster Jeanningros en paus Franciscus voor iets zachters: inclusie, barmhartigheid en een leven in de echte wereld. Haar afscheid was niet opzichtig, en dat hoefde ook niet. Het was stil, rauw en diep menselijk, net als de man om wie ze kwam rouwen.
En terwijl haar afbeelding zich steeds verder verspreidt over het internet, wordt één ding duidelijk: soms worden de krachtigste lofredes niet met woorden uitgesproken – maar met aanwezigheid.
LEES MEER
- Dokter van paus zegt dat hij niet geleden heeft – en onthult zijn laatste spijt
- Nieuwe regel voor bekijken lichaam paus Franciscus na “schandalig” gedrag